Οικονομία

Ιστορία της Νέας Κεσσάνης

Οι κάτοικοι της Νέας Κεσσάνης είναι σε ένα σημαντικό ποσοστό γεωργοί, καλλιεργούν σιτηρά, βαμβάκι, όσπρια, σχεδόν όλοι έχουν αμπέλια, από τα οποία παράγουν θαυμάσια κρασιά και τσίπουρο, όπως και ελιές και παράγουν αγνό λάδι. Υπάρχει ο α­γροτικός συνεταιρισμός της Νέας Κεσσάνης, που ανήκει στην Ένωση Γεωργικών Συνε­ταιρισμών Ξάνθης, η οποία τους εξυπηρετεί. Πολύ λιγότεροι πλέον ασχολούνται επαγγελματικά με την κτηνοτροφία. Παλαιότερα, είχαν όλοι σχεδόν ζώα, τα οποία αποτελούσαν τις αγέλες του χωριού από βόδια, βουβάλια, αγελάδες, πρόβατα και γουρούνια. Για τη βόσκη­ση τους μίσθωναν βοσκούς. Τα ζώα αυτά ήταν τότε ό,τι πιο πολύτιμο για ένα σπιτικό, γιατί τους πρόσφεραν το γάλα, το λίπος, το δέρμα, το κρέας τους και φυσικά βοήθεια στην καλλιέργεια της γης, αφού δεν υπήρχαν τα μηχανήματα του σύγχρονου πολιτισμού. Τό­τε όλες οι δουλειές γίνονταν με τα χέρια και τα ζώα, με το αλέτρι, το σκιπάρνι, το ζυγό, τη σβάρνα, τον κορμό, τον τσαλοκόπο, το δρεπάνι, το δικέλι, την παλαμαριά, το ζαγκότσ’ κ.α..

Μια από τις πιο σημαντικές και κοπιαστικές γεωργικές εργασίες ήταν το αλώνισμα, τα «αλώνια», όπως με πολλή προθυμία μου περιέγραψαν οι κυρίες του συλλόγου γυναικών: Για να αλωνίσουν τα δημητριακά τους (στάρια, κριθάρια, βρώμη, σίκαλη, κεχρί) και τα φασόλια, ρεβύθια, κουκιά, έπρεπε πρώτα να προετοιμάσουν το χώρο. Πήγαιναν με τις τσάπες και έσκαβαν και καθάριζαν ένα κυκλικό χώρο. Μετά έπαιρναν με το κάρο δυο τρία μεγάλα βαρέλια, τα γέμιζαν νερό από το πηγάδι, έβρεχαν το μέρος, το ανακάτευαν με άχυρο και το πατούσαν με ένα μεγάλο κύλινδρο με τα ζώα για να ισιώσει. Την άλλη μέρα σκουπίζανε το χώρο και πηγαίνανε και στρώνανε την παραγωγή τους. Και πάλι πάτημα με τον κύλινδρο και μετά τα βάζανε σε δυο στοίβες με τις γρέπλες ή συνέστρια και περίμεναν έναν καλό αέρα για να λιχνίσουν και να χωριστεί η φύρα από το καλό υλικό. Τον καιρό του αλωνίσματος παντού έβλεπες πεδία για τα αλώνια. Φυσικά οι χωριανοί είχαν αλληλεγγύη και συνεργασία γι’ αυτήν τη δύσκολη δουλειά που μπορούσε να κρατήσει ακόμη και βδομάδες. Έτσι, όποιος είχε μικρή παραγωγή και τελείωνε πρώτος καλούσε τον άλλο να πάει στο αλώνι του να αλωνίσει τα δικά του προϊόντα. Ξεκούραση δεν είχαν, αφού μετά από έξι μέρες σκληρής δουλειάς, την Κυριακή πήγαιναν να βοηθήσουν σε ξένα αλώνια. Περνούσε από το χωριό όποιος από άλλα μέρη ήθελε εργάτες για το δικό του αλώνισμα και μάζευε στο αμάξι (ή αργότερα στην πλατφόρμα) όσα αγόρια και κορίτσια ήθελαν να δουλέψουν κι έτσι έβγαινε ένα παραπάνω χαρτζιλίκι, απαραίτητο για την ικανοποίηση κάποιας ανάγκης, όπως ένα ζευγάρι παπούτσια. Πάντως το αλώνισμα ήταν μια δουλειά στην οποία συμμετείχαν όλοι, μικροί μεγάλοι και καμιά φορά την κάνανε να μοιάζει με γιορτή.

Μια γεωργική εργασία την οποία όλοι θυμούνται με νοσταλγία είναι ο τρύγος. Κάθε Αύγουστο πήγαιναν με τα κάρα κορίτσια αγόρια και δουλεύανε, μαζεύανε, μεταφέρανε τον πολύτιμο καρπό και τον πατούσανε ο καθένας σπίτι του. Μετά από όλη αυτή τη δουλειά μπορεί κάποιες φορές να καταλήγανε σε γλέντι. Ο μούστος έμπαινε στα βαρέλια, για να γίνει σιγά σιγά κρασί, κρατούσαν οι γυναίκες για μουσταλευριές και ρετσέλια και το υπόλοιπο το πήγαιναν στου παππού Χρηστάκ’ Ζαφειρίου το αποστακτήριο, για να βγάλουν τσίπουρο.

Εκτός από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, με τις οποίες παλιότερα ασχολούνταν εντατικά οι κάτοικοι της Νέας Κεσσάνης, υπήρχαν αρκετοί επαγγελματίες, με ποικίλα εργαστήρια και μαγαζιά ∙ σιδεράδικο, ραφείο, βαρελοποιείο, ξυλουργείο, κουρεία, καφενεία, ουζερί, μπακάλικα και πολλά άλλα. Αρκετοί δούλευαν στις αλυκές και στο λιμάνι του Πόρτο – Λάγος ή κάνανε κάποια μεροκάματα σε ξένα χωράφια. Τέλος, αρκετοί από το ’60 και μετά σπουδάσανε και καταξιώθηκαν στην επαγγελματική τους δραστηριότητα. Σήμερα όσοι εξακολουθούν να ζουν στο χωριό είναι ως επί το πλείστον συνταξιούχοι.

Εργαζόμενοι στις αλυκές